Afkeurende blikken of support van anderen?
In de fruitmand heb ik liggen – in de boksring heb ik staan: - Pim; een rustig en vrolijk kindje wat prima mee kan komen op school, met veel vriendjes, inlevingsvermogen en een prima concentratie versus - Pam; een hyperactief en wat terneergeslagen meisje wat op school achter blijft ten opzichte van de rest, met weinig vriendinnetjes, maar met veel impulsiviteit én een diagnose ADHD.
Wat een verschil. Maar Pim en Pam hebben allebei ouders die ontzettend veel van ze houden, daarin is geen verschil. Ouders die het beste voor ze willen en die voor ze door het vuur gaan, hoe heet dat ook is. De ene met wat meer slaapgebrek dan de ander. De ene met wat meer uitnodigingen voor kinderfeestjes op de deurmat dan de ander. De ene met wat meer verdriet dan de ander. De ene met wat meer afkeurende blikken dan de ander. Maar.. allebei vol met hartjes.
Je ziet mensen kijken, wijzen, zuchten en blazen: ‘Moet je dat drukke kind zien, die ouders hebben haar echt niet in de hand’; ‘Je zou haar maar mee naar huis moeten nemen...’. En ja hoor, dat zeggen ze echt. Hardop. Terwijl haar moeder haar tranen wegdrukt en honderdduizendmiljoen dingen denkt, maar vooral: ‘ja! Ik ben dolblij dat ik mijn eigen kind mee naar huis mag nemen, zuurpruim!’. Waarschijnlijk denkt ze wat heftigere dingen dan ‘zuurpruim’, maar dat even ter zijde.
Het is niet zo dat je kinderen kunt bestellen bij de groenteman, zo van; ‘doe mij maar een kilo van die mooie gele bananen, 6 kiwi’s, een bakje aardbeien, een kilo appels en 3 kilo baby.. Ehh.. maak er trouwens maar 4 kilo van, misschien slaapt ze dan wat sneller door’.
En waarom trouwens niet die bananen nemen met die bruine plekjes. Die smaken toch goed? En in dat bakje met die grote roze aardbeien bovenop ligt onderop misschien wel een groen ieniemienie aardbeitje die je aanstaart met een blik van: ‘Gotcha!’. Misschien heeft die mooie glimmende grote perfecte ronde appel (ja rond, want in Nederland verkopen ze geen misvormde appels, ook al zoiets geks) van binnen wel een kneuzing omdat ze iets heftigs heeft meegemaakt. Misschien is die grote glimmende glanzende gave geweldige mooie pruim van binnen wel ontzettend zuur!
Die banaan geef je geen positief zelfbeeld met die afkeurende blikken en met dat net-iets-te-harde gezucht. En dat kindje met een fietsrem, terwijl ze zelf een Ferrari is en daardoor niet kan remmen en maar door blijft gaan (rennen, springen, praten, zingen, schreeuwen, klauteren). Je geeft haar niet bepaald een positief zelfbeeld met al die opmerkingen zoals ‘doe nou een rustig’ en ‘doe nou eens even normaal!’. Ik bedoel, dat is moeilijk hoor! Rijd zelf maar eens 120 kilometer per uur en knijp dan maar eens even in je fietsremmen. Sta jij dan meteen stil?
En de moeder van deze Ferrari? Die afkeurende blikken van ‘houd je kind eens in toom’ en ‘man man man wat een loedermoederfiguur is dat’, geven haar niet echt de kracht om iedere dag weer met volle moed op te staan om achter haar Ferrari aan te hollen. Het is niet zo dat zij zelf heeft bedacht ‘zet maar een paar fietsremmen op die Ferrari van mij’. En trouwens.. haar Ferrari is toevallig wel heel erg veerkrachtig, creatief, vindingrijk en humoristisch. Dat kun je van die grote glimmende glanzende zuurpruim niet zeggen.
Wees voorzichtig met het bekritiseren van kinderen (en ouders!) zonder dat je de achtergrond kent. Dat kindje wat zijn woede niet kan beheersen, heeft misschien wel ODD en ondanks dat mensen soms spreken van een ‘etiketje’, zit dat plakkertje echt niet op zijn voorhoofd geplakt. Dat je er zelf weinig kennis van hebt, hoeft niet te betekenen dat hij daar maar mee moet dealen. Dat kindje wat je niet aankijkt wanneer je tegen hem praat, dat je hand weigert en die jij beoordeelt als ‘onbeleefd’ heeft misschien wel autisme en vindt het helemaal niet fijn om aangeraakt te worden.
Dat ontzettend drukke kindje in de klas heeft misschien wel eens eerder de diagnose ADHD gekregen, maar hij is zoveel meer dan dat stempeltje. En ook hij ligt ’s avonds verdrietig in bed wanneer niemand met hem wil spelen omdat hij zo ‘druk’ of ‘onhandig’ is. Misschien lijkt hij niet te luisteren wanneer je tegen hem praat, maar geloof me dat hij die afkeurende blikken en dat gezucht op zal pikken.
Die ene moeder die je geen goedendag zegt omdat ze in gedachten is verzonken omdat ze voor de honderdste keer op gesprek moet komen op school. Want Brammetje heeft weer een woedeaanval gehad. Ze heeft een verhaal. Die moeder die haar kindje negeert wanneer hij flink tekeer gaat middenin de winkel, zal ook wel een verhaal hebben. Ze zal wel weten wat het beste werkt voor haar kindje. Of misschien ook niet. Maar die afkeurende blikken van anderen zorgen er in ieder geval niet voor dat ze het opeens wél weet. Die blikken zorgen er niet voor dat ze zich gesteund voelt. Die blikken zijn gewoon grijs, koud, keihard. En zuur.
Wees niet zo’n zuurpruim en probeer je ongezouten mening wat meer op smaak te brengen. En.. een fruitschaal zou ook maar saai zijn met alleen maar appel.
Stèfanie Groeneveld - van Hout
Orthopedagoog