Ik ben dapper
De eerste weken van het nieuwe schooljaar zit er in het zuiden inmiddels weer op. Spannende weken voor alle kinderen maar in het bijzonder voor de kinderen met selectief mutisme. Een nieuwe juf, een nieuw lokaal, nieuwe kinderen in de klas, maar ook: een andere ingang, een andere kapstok, een ander toilet en een andere speelplaats. Aan de eerste factoren wordt wellicht meteen gedacht, het andere deel minder. Hoewel dit juist factoren zijn die ook maken dat afgestapt moet worden van het vertrouwde, een gewoonte, en overgegaan op een nieuw begin.
We proberen deze overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen, door al enkele weken voordat de zomervakantie start, voorbereidingen te treffen. We gaan al eens kijken in het nieuwe lokaal, spelen spelletjes in de gang voor het lokaal en bekijken waar de kapstok, de wc en de deur is waar ze naar binnen gaan. De plek in het klaslokaal wordt gekozen, we maken een ‘voorstelblad’ voor de nieuwe juf of meester en ik geef uitleg aan de nieuwe leerkracht. Op die manier proberen we de overstap naar een nieuwe groep zo voorspelbaar mogelijk te maken.
Ondanks dat het spanningen met zich meebrengt, zo’n overstap naar een nieuw schooljaar, is het ook meteen een goede oefening. We proberen de omgeving in het begin zo voorspelbaar mogelijk te maken, maar dit is natuurlijk niet de realiteit. Er is nu eenmaal sprake van verandering en je kunt niet overal controle over hebben. Gedurende het jaar leer ik kinderen om te gaan met hun angstige gedachten en ze te laten zien over hoeveel kwaliteiten en talenten ze beschikken. Ik heb er vertrouwen in dat kinderen zich dit steeds beter eigen kunnen maken, maar zo’n lange vakantie en grote uitdaging die volgt, is ook voor mij altijd weer even spannend. Hoe is de eerste schooldag? Weten ze nog wat we geoefend hebben?
De laatste week van de vakantie begint het bij mij elk jaar dan ook weer te kriebelen. Hoe zou het met ze gaan? Zien ze op tegen de eerste schooldag of kijken ze er juist naar uit? Het liefst zou ik de tijd even vooruit willen spoelen om even te spieken, en daarna weer terug om nog fijn verder te genieten van de vakantie. Verrast (en blij) was ik dan ook, toen ik een filmpje doorgestuurd kreeg van een moeder. Haar zoon, een jongetje uit groep 2 die ik sinds afgelopen februari begeleid, zoefde op het filmpje door de lucht aan een tokkelbaan. Hoog en een heel eind. Ik zei nog tegen mezelf: jeetje mij niet gezien! Wat hoog! Vliegt hij daar nu echt zo door de lucht?! Ik heb al sinds jonge leeftijd hoogtevrees, al als ik op een trap een lampje moet vervangen. Laat staan zo door de lucht vliegen, nee hoor. Ik zou afhaken. Dit weten de kinderen ook, iedereen is ergens bang voor en dat is (gelukkig) heel normaal. Alleen het ermee om leren gaan, zodat het je niet belemmert, dat is de truc.
Ping! Een volgend filmpje volgt. Daarop vertelt het jongetje dat hij het eigenlijk ook heel spannend vond -logisch- maar dat hij steeds tegen zichzelf had gefluisterd: “Ik ben dapper, ik ben dapper, ik ben dapper”. En toen de tokkelbaan durfde af te gaan, zelfs over een sloot.
Wauw, het filmpje toverde een grote glimlach op mijn gezicht. Precies dit is wat we het afgelopen half jaar geoefend hebben en nu, op het moment suprême lukt het hem zichzelf moed in te praten en zijn angst aan te gaan. Uit zichzelf, in de laatste vakantieweek. Wauw! Hij komt er wel, zeker weten! Laat het nieuwe schooljaar maar komen! En ik heb met mezelf ook meteen de afspraak gemaakt, de volgende keer als ik een tokkelbaan tegenkom ga ik de uitdaging aan en fluister de woorden: ik ben dapper!
Meerte Bergmans
Orthopedagoog