Kijk eens anders naar je kind

'Stel dat je iets zou mogen veranderen aan school, wat zou jij dan veranderen?' Dit is een van de vragen die we tijdens een onderzoek aan alle kinderen stellen.

'Een groter schoolplein', 'nooit meer rekenen', 'alleen maar leuke dingen doen' en 'meer spelletjes spelen' zijn voorbeelden van antwoorden die we regelmatig krijgen. Maar er zijn ook wat meer "serieuze" antwoorden die regelmatig voorbij komen. 'Ik zou willen dat ik niet van die moeilijke opdrachten krijg', 'ik zou willen dat ik meer tijd krijg', 'ik wil ook een keer leuke dingen doen, want dat mogen alleen de kinderen doen die op tijd klaar zijn, en ik ben nooit op tijd klaar', zijn andere voorbeelden van antwoorden die we weleens horen.

Kinderen die bij ons worden aangemeld vanwege leerproblemen of gedragsproblemen lopen tegen dingen aan. Naast de ouders, juf of meester, hebben zij hier zelf nog het meeste last van. Ze doen hun best en toch wil het maar niet lukken. Ze blijven maar proberen en proberen, meestal op één en dezelfde manier, en toch komen ze nauwelijks vooruit. Hierdoor ontwikkelen veel kinderen faalangst of een negatief zelfbeeld. Via onderzoeken kijken we hoe het komt dat ze nauwelijks vooruitkomen op school of hoe het komt dat er bepaalde gedragsproblemen zijn. Soms resulteert dit in een diagnose, maar meestal zien we ook dat deze kinderen gewoon een gemiddelde intelligentie hebben.

Steeds meer zie ik dat deze kinderen een andere manier van leren hebben. Ze komen op school niet tot hun recht omdat ze niet voldoen aan de "standaard" leerstijl van kinderen. Ze leren vaak anders en daar weet de omgeving vaak niet mee om te gaan. Positieve eigenschappen, kwaliteiten en talenten blijven hierdoor op de achtergrond en "het probleem" staat op de voorgrond. Letterlijk op een etiketje geschreven, die ze vervolgens met zich meedragen.

'Het zit er wel in, maar het komt er niet uit', hoor ik ouders en leerkrachten regelmatig zeggen. Ik zie het ook wekelijks in de praktijk. Op mijn werk komen veel kinderen die veel in hun mars hebben, maar die niet helemaal uit de verf komen. Kinderen die op school onvoldoende resultaten blijven behalen, ondanks het vele oefenen, de extra ondersteuning en de gemiddelde intelligentie waarover ze beschikken.

Een tijdje geleden las ik het boek In 10 stappen leren vanuit talent. Het volgende stukje vond ik zo mooi herkenbaar vanuit de praktijk: ‘Kinderen die problemen hebben op school, hebben meestal al lange tijd extra hulp gehad of moeten oefenen door veel te herhalen. Vaak gaat dit steeds op dezelfde manier, of met een kleine variatie daarop. Voor hen is dit een lange, moeizame en demotiverende weg. Het is net alsof je tegen een kind zegt: “Fiets maar over dit pad”. Dit pad is een zanderig weggetje, met hobbels en kuilen. Niet zo makkelijk begaanbaar dus. En als het niet lukt, zeg je: “Doe het nog maar een keer, dan gaat het uiteindelijk beter”. Maar dat blijkt niet te werken, want het is niet het passende pad voor jouw kind. ‘Als iets werkt, doe er meer van. Als iets niet werkt, doe iets anders’, is niet voor niets een belangrijk motto voor mij. Er zijn namelijk ook andere wegen. In dit voorbeeld is dat een geasfalteerd pad. Laat één ding duidelijk zijn: je moet wel trappen, het gaat niet vanzelf. Maar het gaat wel een stuk makkelijker en dat geeft een fijn gevoel.’

Op deze manier proberen wij de begeleiding bij kinderen ook in te vullen: passend bij het kind, inzetten op het weten en kunnen, op een manier waarop ze het fijnste en het beste leren. Tussendoor evalueren we en kijken we of deze manier werkt. Zo niet, dan passen we het gewoon aan.

‘When you change the way you look at things, the things you look at, change’

(Wayne Dyer)

Stèfanie Groeneveld-van Hout

Orthopedagoog